Backup strony WWW lub e-sklepu. Lepiej pomyśl o tym już teraz!

Kopia zapasowa to jeden z filarów Twojej strony internetowej czy e-sklepu. Na pewno nie chcesz lekceważyć tego tematu – brak backupu może oznaczać dla Ciebie mnóstwo problemów. Jak zabezpieczyć się przed taką utratą danych?

Jeżeli na chwilę obecną nie przywiązujesz wielkiej wagi do tematu kopii zapasowej, to wiedz, że w nieodległej przyszłości Twoje podejście na pewno się zmieni. Wystarczy jedna awaria systemu, błąd pracownika (lub współpracownika) kontakt ze złośliwym oprogramowaniem czy problematyczna aktualizacja, aby boleśnie przekonać się o istotności regularnego wykonywania backupów.

Wydaje Ci się, że to Ciebie nie dotyczy? No cóż, wystarczy przypomnieć historię, kiedy to na hostingu usunięto po prostu wszystkie dane przechowywane przez klientów [1]. Myślisz, że chroni Cię przed tym zagraniczny, bezpieczny serwer? No cóż – w takiej sytuacji przypomnij sobie o pożarze dużej serwerowni we Francji [2], który to sparaliżował setki sklepów i stron na kilka tygodni.

Kopia zapasowa – czemu jej potrzebujesz?

Kopia zapasowa to sposób na to, aby ochronić się zarówno przed efektami wspomnianych powyżej sytuacji, jak i przed cyberatakami wymierzonymi w Twoją stronę lub sklep. Ilość energii, jaką trzeba poświęcić na przygotowanie takiej kopii jest nieporównywalna z komfortem i bezpieczeństwem, jaki ona oferuje.

Dzięki kopii zapasowej:

• nie utracisz danych – przechowywane dane klientów, publikowane przez Ciebie artykuły, strony produktów w sklepie internetowej. Dzięki backupowi możesz je szybko odzyskać w awaryjnej sytuacji;
• nie zakłócisz działania strony – brak ważnych plików lub ich modyfikacja może doprowadzić do tego, że witryna przestanie wyświetlać się odwiedzającym – ma to istotne znaczenie także dla pozycji w Google, w końcu roboty wyszukiwarki analizują działanie strony o różnych porach dnia i nocy;
• nie stracisz pieniędzy – po utracie plików ich odzyskanie jest przeważnie niemożliwe. W konsekwencji musisz wszystkie je ponownie stworzyć lub zebrać. Nie brzmi to dobrze, prawda?

Widzisz, że backup to konieczność. Zobacz teraz, jak możesz się za niego zabrać.

Backup automatyczny – czy to możliwe?

Twoja strona lub sklep internetowych najprawdopodobniej jest utrzymywana na hostingu. W przypadku sklepów internetowych w modelach SaaS, one także utrzymywane są na serwerach, tylko po prostu nie Ty musisz się tym przejmować – w końcu Ty płacisz tylko za usługę.

Niezależnie od tego, w jaki sposób utrzymujesz stronę – dostawca usług powinien określić:

• jak często wykonywana jest kopia zapasowa?
• jak długo jest utrzymywana na serwerze?
• w jaki sposób można ją przywrócić?

Te 3 czynniki to absolutnie podstawowe informacje, których potrzebujesz, aby wiedzieć, na jaką formę ochrony danych możesz liczyć. Bo przecież jeżeli backup jest przetrzymywany na serwerze np. tylko przez 3 dni, to przez tak krótki czas możesz nawet… nie zorientować się, że straciłeś jakieś dane.

W związku z tym, warto zadbać o to, aby hostingowy backup był:

• wykonywany przynajmniej raz dziennie;
• przechowywany przynajmniej przez tydzień;
• możliwy do wygodnego przywrócenia z poziomu panelu. Opcja przywrócenia kopii przez Obsługę Klienta jest oczywiście jak najbardziej akceptowalna – jednak dobrze, aby taka obsługa była dostępna w modelu 24/7.

W swoim panelu hostingowym możesz zobaczyć, jakie kopie zapasowe zostały już wykonane i gdzie są przechowywane.

Pamiętaj jednak, że taki automatyczny backup to absolutne minimum. Nie chroni ona np. przed większą awarią serwera. W końcu – jeżeli sam hosting będzie mieć problemy techniczne, to nie będziesz mieć dostępu ani do strony przechowywanej na serwerze, ani do danych w kopiach zapasowych.

W związku z tym trzeba pogodzić się z koniecznością wykonywania kopii zapasowych samodzielnie. Im wcześniej to zrobisz – tym lepiej dla Ciebie. 🙂

Kiedy warto wykonać backup?

Kopie zapasowe “na własną rękę” warto wykonywać regularnie. Jednak nikt nie wymaga od Ciebie, byś codziennie czy też co tydzień wykonywał pełny backup i kopiował je na dyski zewnętrzne. To czasochłonne – no i może zająć sporo przestrzeni dyskowej.

W związku z tym za wykonanie pełnej kopii zapasowej warto zabrać się np.:

• po uruchomieniu strony z pełną funkcjonalnością – masz uruchomioną stronę “na gotowo”? To dobry moment na wykonanie kopii zapasowej. Dzięki temu będziesz w stanie szybko przywrócić witrynę do tego stanu;
• przed dużą aktualizacją lub modyfikacjami na stronie – zbliża się aktualizacja WordPressa? Chcesz zmienić szablon? Zastanawiasz się nad sporymi modyfikacjami swojego WooCommerce’a? A może chcesz nieco przebudować layout witryny? Pamiętaj – przezorny zawsze ubezpieczony. Zabezpiecz się na wypadek, gdyby coś poszło nie tak.
• przed każdorazowym przekazaniem komuś dostępu do strony – nie wnikam tutaj w intencje osoby, z którą rozpoczynasz współpracę, jednak warto zabezpieczyć się nawet na wypadek zwykłego, ludzkiego błędu. Nie każdy CMS – choć może wyglądać podobnie – działa w ten sam sposó Niekiedy wystarczy mała pomyłka, żeby doszło do utraty istotnych danych. Na pewno warto się przed tym uchronić.

Pamiętaj, że mając taką kopię zapasową możesz szybko postawić stronę, np. podczas przenoszenia strony na inny serwer czy po “sprzątaniu” po cyberataku.

Jak wykonać backup samodzielnie?

Jeżeli już wiesz, dlaczego warto samodzielnie wykonać backup – zobaczmy, jak możesz to szybko zrobić. Masz kilka opcji:

• backup z panelu – w tym wypadku musisz zalogować się do panelu hostingowego (lub panelu sklepu) i przejść do działu dotyczącego kopii zapasowych lub backupów Powinna znajdować się tam opcja pobrania kopii zapasowej na dysk. Jednak zanim to zrobisz – przeważnie musisz ją najpierw wygenerować. Jeżeli masz możliwość wyboru ustawień backupu – postaraj się o zaznaczenie jak największej liczby opcji. W ten sposób masz pewność, że pobierana kopia zapasowa będzie jak najbardziej kompletna;
• samodzielny backup z FTP i bazy danych – ta opcja wymaga dostępu zarówno do konta FTP, jak i do bazy danych. Najpierw musisz zalogować się na swoje konto FTP, aby pobrać na dysk cały katalog z plikami Twojej strony internetowej. To jednak dopiero pierwszy krok. Następnie musisz zalogować się do panelu obsługi bazy danych (phpMyAdmin), znaleźć bazę danych, z której korzysta Twoja strona, po czym w zakładce Eksport zaznaczyć eksport wszystkich tabel i pobrać plik na swój komputer.

Tak należy przeprowadzić eksport danych z phpMyAdmin.

Uwaga! Gdy wykonujesz samodzielnie kopię zapasową zadbaj o to, aby była ona w formatach *.tar lub *.gzip. To najpopularniejsze rodzaje plików backupowych.

Mając takie pliki możesz przywrócić stronę od zera. Wystarczy, że zalogujesz się do panelu hostingowego i znajdziesz opcję “Restore Backup” lub pokrewną. Możesz wgrać plik z backupem na serwer, a cały proces zostanie wykonany samodzielnie.

Z poziomu panelu hostingowego przeważnie będziesz mieć możliwość wgrania pliku z backupem.

Gdzie przechowywać kopię zapasową?

Gdy samodzielnie wykonujesz kopię zapasową, to trzymaj ją… jak najdalej od serwera, na którym przechowujesz swoją stronę. Pamiętaj, że chcesz się zabezpieczyć na wypadek sytuacji, w której serwer będzie niedostępny.

W związku z tym, backup możesz przechowywać:

• na swoim komputerze – to rozwiązanie dość wygodne, jednak wiążące się z pewnym ryzykiem. Musisz zadbać o to, żeby nie doprowadzić do usunięcia backupu np. podczas przywracania systemu na swoim komputerze. Poza tym zainfekowanie Twojego peceta może doprowadzić do trudności z dostępem do kopii zapasowej;
• na zewnętrznym dysku zapasowym – to bardzo dobre rozwiązanie. Taki dysk nie jest na stałe podłączony do Internetu, w związku z tym nie jest “na pierwszej linii” w przypadku cyberataku. Poza tym masz do niego dostęp wtedy, kiedy chcesz – bez konieczności łączenia się z siecią;
• w chmurze czy na hostingu – nic nie stoi na przeszkodzie, by przechowywać backup na hostingu czy w chmurze, jednak zadbaj o to, aby były to inne serwery niż te, na których przechowujesz stronę. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie takiego backupu u zupełnie innego dostawcy.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz o tym, że kopia zapasowa to naprawdę istotny temat. Warto o niej pamiętać nie tylko w Światowy Dzień Backupu (czyli 31 marca).

To bardzo dobrze, że hostingi domyślnie wykonują kopie zapasowe. Warto jest wiedzieć, gdzie, jak długo i na jakich zasadach są one przechowywane. Jednak pamiętaj o tym, że jeżeli chcesz jak najlepiej zabezpieczyć dane strony czy sklepu – to musisz wykonywać kopie zapasowe także na własną rękę.

Autorem tekstu jest Mateusz Mazurek. Przedsiębiorca internetowy. Autor i wydawca blogów oraz twórca serwisu JakWybracHosting.pl, w ramach którego testuje, sprawdza i recenzuje usługi hostingu stron internetowych.

Przypisy: